Morgen verloopt ons visum voor Thailand en reizen we verder naar Vietnam. Tijd voor een afrondend verhaal over Cambodja.

Het is niet gemakkelijk om Cambodja te beschrijven. Woorden als 'mooi' of 'leuk' dekken de lading niet. Natuurlijk, Cambodja heeft mooie natuur, de mensen zijn ontzettend vriendelijk en er zijn interessante dingen te zien. Maar er is zoveel meer.

Wat ons in ieder geval enorm is meegevallen, is het reizen zelf. Cambodja is bij lange na niet zo toeristisch als buurland Thailand, maar toch is het relatief eenvoudig om in het land rond te reizen. Bijna ieder guesthouse of hotel kan je verder helpen met een busticket of het regelen van een (gedeelde) taxi naar de plaats waar je naartoe wilt. Er zijn ook genoeg travelbureautjes waar je dingen kunt regelen. We hebben dan ook zonder al te veel moeite veel mooie plaatsen bezocht, zoals de hoofdstad Phnom Penh met haar prachtige winkels en fijne restaurants, Kompong Chnang: een klein dorp met haar indrukwekkende drijvende dorpen en mooie natuur, Kratie met haar zoetwaterdolfijnen, Battambang waar we prachtige dorpen hebben bekeken, Angkor Wat natuurlijk, Kampot met haar oude Franse gebouwen uit de tijd van de Franse kolonisatie, en als laatste: Sihanoukville, waar we de laatste dagen aan het strand hebben doorgebracht.

Het leuke van reizen in Cambodja is dat het toerisme nog niet helemaal is 'uitgekauwd'. Het is, behalve in de omgeving van Angkor Wat, allemaal nog heel persoonlijk. Je kunt dingen doen die nog niet iedereen heeft gedaan. Zoals rijden op een bamboetrein. Je kunt dingen zien die nog niet door de massa zijn ontdekt. Zoals zoetwaterdolfijnen in het wild. Alles is flexibel en bespreekbaar en er is ruimte voor spontaniteit. Zo hebben we vaak met onze motorgidsen een prijs afgesproken en een soort dagprogramma van dingen die wij wilden zien en dingen die zij ons aanraadden. Het 'programma' is een soort idee en niet een vaststaand iets. Vaak hebben we op de dag zelf nog wat wijzigingen aangebracht. Soms beviel ons een plek zo goed dat we er een uur langer wilden. Dat is allemaal geen probleem. Zolang je je dollars laat rollen (Cambodja heeft als munteenheid de riel, maar ze willen liever dat je in Amerikaanse dollars betaald), is alles mogelijk.

Oftewel: alles is te koop. Dat geldt niet alleen voor dingen die je als toerist wilt doen, maar eigenlijk voor alles hier. Het land is door en door corrupt. En ook nog eens heel arm. Die combinatie kan tot rare dingen leiden. Het meest bizarre voorbeeld vinden we nog wel dat Cambodja (oftewel: haar corrupte leiders) al haar toeristische trekpleisters (gedeeltelijk) heeft verkocht aan buitenlandse investeerders. Zo is het Angkor Wat-complex in buitenlandse handen en krijgt Cambodja maar een deel van de opbrengst van de kaartverkoop! Maar ook de'killing fields' buiten Phnom Penh zijn verkocht... Een Japanse investeerder int dus het kaartgeld van de velden waar duizenden (in totaal zo'n 17.000) Cambodjanen zijn vermoord tijdens het Pol Pot-regime. Dat is echt ongelooflijk. Ik vind het echt heel erg voor de Cambodjanen dat er zo met hun verleden wordt omgesprongen.

En niet alleen met hun verleden wordt er raar omgesprongen, landjepik komt hier ook nog vaak voor. Als een of andere hoge generaal jouw stukje land mooi vindt, kan het zo maar zijn dat je wordt gesommeerd (onder de nodige bedreiging) je boeltje te pakken en ergens anders te gaan wonen... Als toerist hoor en lees je die dingen wel, maar je krijgt er gelukkig niet echt mee te maken. Het is natuurlijk allemaal erg raar en sommige buitenlanders die hier wonen, beschrijven Cambodja dan ook als 'wetloos' en 'het wilde westen'. Cambodja is in onze ogen best een raar land. Maar de Cambodjanen maken alles goed. Het zijn echt leuke mensen en ze stralen zoveel positiefs uit. Ze zijn heel trots en de meeste Cambodjanen leven echt nog volgens oude tradities. Je ziet hier nog het echte 'oude' Azië zoals je je dat voorstelt. We vinden het daarom wel een raar, maar vooral toch prachtig en interessant land.